دیابت یک بیماری مزمن است که بر روی متابولیسم قند یا گلوکز خون تاثیر میگذارد. این بیماری در شرایط مقاومت به انسولین در بدن ایجاد میشود. دیابت میتواند منجر به عوارض گوناگونی در بدن از جمله آسیب کبدی شود. در بسیاری از موارد بیماریهای کبدی تا زمانی که پیشرفت نکردهاند، علامت خاصی را ایجاد نمیکنند.
خبر خوب این است که درصورت ابتلا به دیابت، با رعایت برخی نکات ساده میتوانید از ابتلا به بیماریهای کبدی پیشگیری کنید.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با راههای محافظت از کبد در صورت ابتلا به دیابت و ارتباط بین دیابت و کبد چرب آشنا کنیم.
دیابت چگونه باعث آسیب کبدی میشود؟
تخمین زده شده است که حدود 30 میلیون نفر از ساکنین ایالات متحده آمریکا مبتلا به دیابت هستند. اغلب این افراد مبتلا به دیابت نوع 2 هستند. بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 درمعرض انواع و اقسام بیماریهای کبدی از جمله کبد چرب غیرالکلی، سیروز و نارسایی کبدی هستند.
کبد چرب و دیابت
کبد چرب یعنی اشغال بیشتر از ۱۰ درصد کبد با چربی. کبد چرب غیرالکلی بیماریای است که در آن چربی بیش از حد در کبد تجمع مییابد؛ اما این تجمع چربی بیارتباط با مصرف الکل است و دیابت میتواند یکی از عوامل موثر در بروز آن باشد.
مطابق مطالعهای که در سال 2019 انجام شده است، حدود 50 تا 70 درصد از مبتلایان به دیابت، کبدچرب غیرالکلی دارند. در مقایسه، تنها 25 درصد از جمعیت غیردیابتی مبتلا به کبد چرب هستند. ابتلا به دیابت خود میتواند کبد چرب غیرالکلی را تشدید کند.
کبد چرب غیرالکلی اغلب بهتنهایی علامتی ایجاد نمیکند؛ با این حال، در مواردی ممکن است پیشرفت کند و باعث التهاب کبد یا سیروز کبدی شود. سیروز کبدی زمانی ایجاد میشود که بافت اسکار جای بافت سالم کبدی را پر کند و مانع از عملکرد صحیح کبد شود.
کبد چرب همچنین میتواند ریسک ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.
در صورت ابتلا به دیابت چگونه از کبد محافظت کنیم؟
درصورت ابتلا به دیابت، بهویژه دیابت نوع 2، کارهای بسیار زیادی هستند که با انجام آنها میتوانید از آسیب کبدی جلوگیری کنید. همه نکاتی که در ادامه ذکر خواهیم کرد، مرتبط با سبک زندگیاند و در پیشگیری از انواع عوارض بیماری دیابت موثر هستند.
وزنتان را در محدوده طبیعی حفظ کنید
بسیاری از مبتلایان به دیابت نوع 2 اضافهوزن دارند یا مبتلا به چاقی هستند. این مسئله میتواند ریسک ابتلا به کبد چرب غیرالکلی و نیز سرطان کبد را افزایش دهد. از این رو، کاهش وزن میتواند نقش بسزایی در کاهش ریسک ابتلا به کبد چرب ایفا کند. درصورتی که برای کاهش وزن مشکل دارید، میتوانید با پزشک خود در این باره مشورت کنید. درصورت لزوم او شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع میدهد.
قند خونتان را کنترل کنید
همکاری با تیم پزشکیتان برای کنترل صحیح قند خون و مدیریت بیماری دیابت یک بخش اساسی در جلوگیری از ابتلا به کبد چرب غیرالکلی است. برای مدیریت صحیح قند خون، انجام موارد زیر را فراموش نکنید:
- در رژیم غذایی خود غذاهایی را در اولویت قرار دهید که فیبر بالایی دارند و حاوی کربوهیدراتهای سالمی هستند
- طبق یک برنامه غذایی منظم غذا بخورید
- فقط تا وقتی که سیر نشدهاید غذا بخورید
- بهطور منظم ورزش کنید
علاوه بر موارد گفتهشده لازم است داروهای تجویزی توسط پزشک را بهدرستی مصرف کنید. پزشک به شما خواهد گفت که در چه فواصلی لازم است که قند خون خود را چک کنید.
یک رژیم غذایی متعادل را انتخاب کنید
برای کنترل صحیح قند خون و کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای کبدی و سایر عوارض ناشی از دیابت، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که تغییراتی در رژیم غذایی خود اعمال کنید. برای مثال، ممکن است به شما بگویند که مصرف غذاهایی را که نمک، قند یا چربی زیادی دارند، محدود کنید.
علاوه بر این، لازم است غذاهای سرشار از فیبر از قبیل میوهها و سبزیجات را هم به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
بهطور منظم ورزش کنید
انجام منظم ورزش سبب میشود که تریگلیسیرید به سوخت بدن تبدیل شود و درنتیجه ریسک ابتلا به کبد چرب کاهش یابد. خوب است حداقل 5 روز در هفته هر بار به مدت حداقل 30 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط انجام دهید.
از افزایش بیش از حد فشار خون جلوگیری کنید
انجام منظم ورزش و رعایت یک رژیم غذایی سالم میتواند در پیشگیری از فشار خون بالا موثر باشد. علاوه بر این، با انجام موارد زیر میتوانید به پیشگیری از فشار خون بالا کمک کند:
- کاهش سدیم در رژیم غذایی
- عدم مصرف سیگار
- محدودیت مصرف کافئین
مصرف الکل را محدود کنید
مصرف بیش از حد الکل میتواند باعث ایجاد مشکلات و عوارض مختلفی برای بدن شود. الکل میتواند باعث آسیب سلولهای کبدی و زمینهساز کبد چرب شود. از این رو، لازم است که مصرف الکل را قطع یا محدود کنید.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
مهمترین و اولین علامت کبد چرب خستگی است. در اغلب موارد کبد چرب علامت خاصی ایجاد نمیکند و بهصورت یک یافته اتفاقی در آزمایشات روتین تشخیص داده میشود. از این رو، درصورت ابتلا به دیابت نوع 2 لازم است که طبق توصیه پزشک معالجتان در فواصل منظمی آزمایش بدهید. این آزمایشات به ارزیابی عملکرد کبدتان کمک میکند.
با این حال، درصورت داشتن هر یک از علائم زیر لازم است که پزشک خود را در جریان قرار دهید:
- خستگی بیش از حد
- زرد شدن پوست یا چشم
- درد یا تورم در شکم
- تورم در پاها یا مچ پاها
- خارش پوست
- تیره شدن رنگ ادرار
- پریده رنگ بودن مدفوع
- وجود خون در مدفوع
- تهوع و استفراغ
- کاهش اشتها
نکته پایانی در مورد دیابت و کبد چرب
یکی از عوارض احتمالی ابتلا به بیماری دیابت، آسیب کبدی است. با اینکه یکی از آسیبهای کبدی شایع ابتلا به دیابت، کبد چرب غیرالکلی است؛ اما مصرف الکل را تا حد امکان محدود کنید. پیش از این باور بر این بود که مقدار کم الکل برای قلب و عروق مفید است؛ اما امروزه چون اثر بسیار بد الکل بر کبد اثبات شده است پزشکان توصیه میکنند که مصرف الکل به صفر برسد.
مشاوره با پزشک در فواصل منظم و اصلاح سبک زندگی مواردی هستند که علاوه بر کنترل بیماری به پیشگیری از عوارض آن از جمله آسیب کبدی کمک میکنند.
فراموش نکنید که کبد چرب همیشه علامتدار نمیشود؛ اما میتواند باعث بروز عوارض مختلفی شود. از این رو، لازم است پزشک خود را بهطور منظم ملاقات کنید تا درصورت لزوم برایتان آزمایش جهت ارزیابی سلامت کبدی درخواست کند.
برچسبها: دیابت , دیابت نوع 2 , کبد , کبد چرب
در سالهای اخیر تبلیغات زیادی پیرامون پد دفع سموم پا در اینترنت دیده شده است. این تبلیغات ادعا دارند که پدهای سم زدا میتوانند سموم بدن را از این طریق به خود جذب و از بدن بیرون کنند. برخی نیز معتقد هستند پد سم زدا در افراد دیابتی میتواند باعث بهبود بیماری ایشان شود. در این مقاله به بررسی پدهای سم زدای کف پا میپردازیم.
* آیا پدهای سم زدا واقعا موثرند؟
شواهد کافی درباره موثر بودن پدهای سم زدا وجود ندارد. تولیدکنندگان این پدها ادعا میکنند محصولاتشان قادر به جذب سمون از بدن در طول خواب شبانه فرد هستند. همچنین، برخی از این تولیدکنندگان ادعا میکنند پد دفعکننده سموم میتواند فشار خون بالا، سردرد، سلولیت، افسردگی، دیابت، بیخوابی و اضافه وزن را نیز درمان کند.
طریقه استفاده از پد سم زدا بدین صورت است که فرد پدها را در طول شب کف پای خود میچسباند تا سموم بدنش از جمله فلزات سنگین جذب آنها شوند. وقتی صبح پد برداشته میشود، رنگ آن تیره شده و ظاهری بدرنگ پیدا میکند. سازندگان ادعا میکنند این تغییر رنگ پدها ناشی از سمومی است که از بدن دفع شدهاند.
با این حال، هیچ مطالعه علمی در این خصوص منتشر نشده است و برخی سازمانهای بهداشتی نیز با تولید و توزیعکنندگان این پدها به دلیل تبلیغات دروغین، برخورد کردهاند.
* آیا پد سم زدا در افراد دیابتی موثر است؟
همانطور که گفتیم، پدهای سم زدا هیچ کاربردی ندارند. بدن انسان مجهز به سیستم پاکسازی و سمزدایی قوی است و هیچ وسیله خارجیای نمیتواند به این سادگی آن را از آلودگی و سموم پاک کند. تنها پدهای مخصوص پا که افراد دیابتی استفاده میکنند، کفیهایی هستند که مانع از زخم شدن پای آنها میشود. از آنجا که بیماران دیابتی در معرض بروز زخم و عفونت پا قرار دارند، این کفیهای پوشاننده از پاها در هنگام راه رفتن محافظت میکنند.
* سم زدایی بدن چطور اتفاق میافتد؟
حال که متوجه شدیم مزایای استفاده از پد سم زدا دروغی بیش نبوده و اساساً پد دفع سموم بدن از نظر علمی موجه نیست، بهتر است نگاهی به نحوه سمزدایی طبیعی بدن داشته باشیم. کبد انسان اصلیترین سیستم پاکسازی بدن است. این ارگان مهم سموم را تبدیل به ضایعات میکند و آنها را از طریق مدفوع و ادرار به خارج از بدن هدایت میکند. وظیفه اصلی کبد پاکسازی خون، سوخت و ساز مواد غذایی و دارویی و آمادهسازی پروتئینهای مهم برای بدن است.
برای اینکه فرایند سم زدایی بدن را بهبود ببخشید، باید به کبد خود کمک کنید تا عملکرد بهتری داشته باشد. بدین منظور باید از مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای ناسالم اجتناب کنید.
انسان هزاران سال به دنبال راهی برای پاکسازی جسم خود از سموم گشته است. در طب سنتی شرقی و غربی نیز راههای مختلفی برای پاکسازی و ایجاد تعادل جسمی و روانی پیشنهاد شده است. این روشهای پاکسازی در کنار فعالیتهای جسمی از جمله یوگا و مدیتیشن استفاده شده و میتوانند روح و جسم انسان را پاک کنند. با این حال، این تکنیکها صرفاً بهعنوان راههای کمکی برای سلامت کاربرد دارند و در مواردی که فرد به بیماریهایی مثل دیابت یا بیماریهای کلیوی مبتلا میشود، لازم است به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان را از این طریق پیگیری کند.
در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره میکنیم.
روزه داری
همانطور که گفتیم، کبد نقش مهمی را در فیلتر کردن سموم از خون بازی میکند. اما سایر ارگانها مثل کلیهها، ریهها و .. نیز در این فرایند نقش دارند. اگر دستگاه گوارش بهخوبی عمل نکند، فیلتر کردن سموم خون نیز ناقص انجام میشود. یکی از راههای محبوب برای کمک به بدن در پاکسازی، روزه داری است.
منظور از روزه داری این است که میزان کالری روزمرهای را که دریافت میکنید، محدود کنید. برای مثال، از ساعت ۸ شب به بعد، دیگر چیزی نخورید.
افزایش جریان خون
یک راه دیگر برای کمک به دفع سموم، افزایش جریان خون در بدن است. ورزش روزانه میتواند به این روند کمک کند.
رژیم غذایی سالم
پاکسازی رژیم از مواد ناسالم از جمله کافئین، الکل و نیکوتین میتواند به کبد کمک کند. همچنین، کاهش مصرف قندهای مصنوعی و چربیهای اشباع و بهصورت کلی، مواد غذایی آماده و فرآوریشده، میتواند به روند سمزدایی بدن سرعت ببخشد.
دوری از استرس
کاهش میزان استرس در طول روز میتواند به متعادل نگه داشتن بدن کمک کند. استرس هورمون کورتیزول را آزاد میکند که اثرات منفی زیادی روی سلامتی فرد دارد. این اثرات منفی شامل افزایش وزن، بالا رفتن فشار خون، کلسترول بالا و بیماریهای قلبی است. محدود کردن میزان کورتیزول واردشده به جریان خون به بدن کمک میکند تا خود را از شر سموم رها کند.
* سخن پایانی در مورد پد سم زدا در افراد دیابتی
در این مقاله به بررسی پدهای سم زدای کف پا و صحت عملکرد آنها پرداختیم. محققان و پزشکان معتقد هستند این پدها هیچ پایه علمی ندارند و استفاده از آنها تاثیری در سم زدایی و پاکسازی خون بدن انسان نخواهد داشت. اصلیترین ارگان بدن که به سمزدایی خون کمک میکند، کبد، ریه و کلیهها است. بنابراین، پدهای سمزدا هیچ نقشی در این فرایند ندارند. برای سمزدایی بدن بهتر است از شیوههای طبیعی همچون ورزش کردن، کنترل استرس، دوری از غذاهای ناسالم و استفاده از غذاهای طبیعی و سالم و روزهداری استفاده کرد.
برچسبها: دیابت , سم زدایی , کبد , ورزش